Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng công tác kiểm tra, xác định kiểm tra, giám sát là một trong những chức năng lãnh đạo quan trọng của Đảng, muốn lãnh đạo thì phải kiểm tra, không kiểm tra coi như không lãnh đạo.
Điều lệ Đảng tháng 10.1930 ghi rõ: “Trách nhiệm của đảng viên và các đảng bộ là giữ theo kỷ luật của Đảng một cách rất nghiêm khắc”. Để đáp ứng yêu cầu của công tác xây dựng Đảng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, ngày 16.10.1948, tại Chiến khu Việt Bắc, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra Quyết nghị thành lập Ban Kiểm tra Trung ương. Quyết nghị nêu rõ: “Trung ương quyết định thành lập Ban kiểm tra đi xuống các khu xem xét chủ trương của Đảng có được thi hành và có sát đúng không, đồng thời xem xét sự thi hành kỷ luật trong Đảng để thu thập kinh nghiệm giúp Trung ương bổ khuyết chính sách của Đảng”.

Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương đầu tiên là đồng chí Trần Đăng Ninh, Ủy viên Trung ương Đảng. Nơi làm việc của Ban đặt tại đồi Pụ Miếu, xóm Phủng Hiển, xã Điềm Mặc, huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. Sau này, Thường vụ Bộ Chính trị khóa VIII quyết định lấy ngày 16.10.1948 là Ngày truyền thống của ngành Kiểm tra Đảng.

Trải qua các thời kỳ cách mạng, kể cả những thời điểm thử thách gay go, quyết liệt nhất, các thế hệ cán bộ kiểm tra của Đảng luôn tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, đoàn kết, khắc phục khó khăn, gian khổ, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Ủy ban Kiểm tra các cấp đã không ngừng được củng cố và phát triển, có hệ thống tổ chức vững mạnh từ Trung ương tới cơ sở, đội ngũ cán bộ luôn đem hết tinh thần trách nhiệm và nghị lực đóng góp cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, không ngừng vun đắp, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của ngành: “Tuyệt đối trung thành, đoàn kết, trung thực, liêm khiết, kỷ cương và tận tụy”.

Đảng bộ quận Thanh Khê được thành lập năm 1997, khi thành lập UBKT Quận ủy lâm thời được chỉ định gồm 04 đồng chí. Đại hội Đảng bộ quận lần thứ 7 và 8, nhiệm kỳ 1997-2000 và 2000-2005, Ban Chấp hành Đảng bộ quận bầu Ủy ban Kiểm tra Quận ủy gồm 05 đồng chí. Từ Đại hội lần thứ 9 đến Đại hội lần thứ 12 của Đảng bộ quận, Ủy ban Kiểm tra Quận ủy được bầu 07 đồng chí, đều do đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Quận ủy làm Chủ nhiệm, đồng chí Phó Chủ nhiệm Thường trực là Quận ủy viên, đồng chí lãnh đạo Ban Tổ chức Quận ủy và đồng chí Chánh Thanh tra quận là Ủy viên kiêm chức; ủy viên và cán bộ chuyên trách của Ủy ban Kiểm tra Quận ủy có từ 01 đến 03 đồng chí.

Đối với cấp cơ sở, khi mới thành Đảng bộ quận có 27 tổ chức cơ sở đảng (gồm 10 đảng bộ và 17 chi bộ cơ sở), theo đó các cấp ủy đã bầu 10 Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy cơ sở, với 41 đồng chí. Qua các giai đoạn chia tách, sáp nhập đơn vị hành chính các địa phường và tiếp nhận, thành lập mới các tổ chức Đảng theo yêu cầu nhiệm vụ. Đến nay, toàn Đảng bộ quận có 42 tổ chức cơ sở đảng (gồm 20 đảng bộ và 22 chi bộ cơ sở) các cấp ủy cơ sở đã bầu 20 ủy ban kiểm tra đảng ủy cơ sở, với 80 đồng chí; ở các chi bộ đều có phân công đồng chí bí thư hoặc phó bí thư, chi ủy viên phụ trách công tác kiểm tra, giám sát, với trên 380 đồng chí.

Trải qua 26 năm kể từ khi thành lập Đảng bộ quận đến nay, Uỷ ban Kiểm tra Quận ủy và cơ sở đã không ngừng được củng cố, kiện toàn về số lượng và chất lượng.

Kế thừa và phát huy truyền thống các thế cán bộ đi trước, trong những năm qua, nhất là từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, cán bộ, đảng viên ngành Kiểm tra Đảng của Đảng bộ quận luôn đề cao tinh thần, trách nhiệm đối với công việc, khắc phục khó khăn, chấp hành nghiêm đường lối, chính sách, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chủ động tích cực tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo, triển khai thực hiện đồng bộ, toàn diện các nội dung, nhiệm vụ của công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật trong Đảng và đạt được nhiều kết quả quan trọng trên các mặt công tác. Với phương châm “kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm”, “giám sát phải mở rộng”. Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp tham mưu các cấp ủy xây dựng và thực hiện toàn diện chương trình kiểm tra, giám sát toàn khóa và hằng năm; chú trọng việc mở rộng đối tượng, nội dung kiểm tra, giám sát,  tăng cường kiểm tra, giám sát đối với cán bộ lãnh đạo, chủ chốt, người đứng đầu cấp ủy, cơ quan, đơn vị; kiểm tra, giám sát trên các lĩnh vực nhạy cảm dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực. Trong đó, đã tiến hành kiểm tra 318 tổ chức đảng và 181 đảng viên; giám sát chuyên đề đối với 322 tổ chức đảng, 311 đảng viên; kiểm tra tài chính đảng, thu nộp quản lý, sử dụng đảng phí đối với 168 tổ chức đảng; kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối 04 đảng viên. Qua kiểm tra kết luận 04 đảng viên có vi phạm, trong đó có 03 đảng viên có vi phạm đến mức thi hành kỷ luật, đã thi hành kỷ luật 02 đồng chí bằng hình thức khiển trách, khai trừ 01 đồng chí vi phạm về suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến” “tự chuyển hóa”.

Việc thi hành kỷ luật Đảng luôn được thực hiện đảm bảo đúng phương hướng, phương châm, nguyên tắc, quy trình, thủ tục và thẩm quyền. Trong nửa nhiệm 2020-2025 đến nay, qua công tác kiểm tra, giám sát các cấp ủy, chi bộ, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật đối với 79 đảng viên vi phạm (gồm: khiển trách 62, cảnh cáo 10, cách chức 01, khai trừ 06). Các đơn thư tố cáo, phản ánh, kiến nghị đối với tổ chức đảng, đảng viên được ủy ban kiểm tra các cấp phân loại, giải quyết kịp thời (16/16 đơn).

Nhìn chung, các cuộc kiểm tra và giám sát chuyên đề của cấp ủy, ủy ban kiểm tra ngày càng tăng về số lượng, nâng cao về chất lượng so với nửa đầu nhiệm kỳ 2015-2020, vượt chỉ tiêu Nghị quyết số 05-NQ/QU ngày 13/6/2019 của Ban Chấp hành Đảng bộ quận đề ra “về đổi mới nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát đối với tổ chức đảng và đảng viên”.

Công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng được thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình, quy định của Đảng, kết luận rõ ưu điểm, khuyết điểm, tính chất, mức độ, nguyên nhân của các khuyết điểm, vi phạm giúp các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên chấp hành nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, đồng thời giúp các cấp ủy, tổ chức đảng nhận thức rõ hơn về các hạn chế, khuyết điểm để có giải pháp khắc phục kịp thời các lệch lạc, thiếu sót trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, thực hiện nhiệm vụ đồng thời lan tỏa tinh thần nêu gương của cán bộ, đảng viên đến quần chúng, nhân dân.

Với những đóng góp quan trọng đó, trong nhiều năm qua, Ủy ban Kiểm tra Quận ủy được Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Ban Thường vụ Quận ủy đánh giá đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Nhiệm kỳ 2015-2020 và hằng năm, các Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy cơ sở được Ban Thường vụ Quận ủy tặng Giấy khen hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật Đảng. Nhiều cán bộ, công chức UBKT Quận ủy và cơ sở có nhiều thành tích đóng góp cho sự nghiệp Kiểm tra của Đảng được tặng Kỷ niệm chương của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

UBKTQU