Nhân kỷ niệm 76 năm ngày Nhân quyền thế giới, xin trân trọng giới thiệu bài viết “Kiên quyết đấu tranh với hoạt động lợi dụng vấn đề tôn giáo và công tác tôn giáo nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn thành phố Đà Nẵng” của đồng chí Nguyễn Cao Cường – Trưởng ban Tôn giáo thành phố Đà Nẵng

Đoàn kết có vai trò quan trọng, là cội nguồn của sức mạnh dân tộc. Không một tổ chức, dân tộc, đất nước nào tồn tại, phát triển được nếu thiếu sự đoàn kết. Đối với dân tộc Việt Nam, đại đoàn kết toàn dân tộc là di sản vô giá, truyền thống cực kỳ quý báu được hun đúc qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, sự cố kết, đùm bọc yêu thương nhau đã thấm sâu vào tư tưởng, tình cảm, tâm hồn mỗi người dân, trở thành lẽ sống, chất kết dính gắn bó các thành viên trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam.

Nhận thức rõ về giá trị, sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân tộc, nên từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và trong suốt 94 năm lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược, là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Thực tế lịch sử đã chứng minh: nhờ sức mạnh của đại đoàn kết mà cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Trong quá trình đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế ngày nay, nhờ tinh thần đoàn kết, đồng lòng thống nhất giữa “ý Đảng, lòng dân”, chúng ta đã nắm bắt được thuận lợi, thời cơ, vượt qua khó khăn, thách thức để xây dựng đất nước ta có “tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đã đạt được, đất nước ta đang đứng trước nhiều thách thức, ảnh hưởng tới sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, trong đó có các hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, với chiến lược “diễn biến hòa bình”, chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo” chúng đang chĩa mũi nhọn tấn công, hòng phá vỡ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Điều này đang trở thành thách thức đối với mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân, đòi hỏi phải tiếp tục củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy sức mạnh to lớn của toàn dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Thực tế cho thấy, với tư cách là một yếu tố của cấu trúc xã hội - tôn giáo là lĩnh vực nhạy cảm, dễ thu hút sự chú ý của dư luận trong nước và quốc tế, là lĩnh vực dễ bị lợi dụng vào các hoạt động gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất ổn định chính trị - xã hội. Các phương thức hoạt động chủ yếu được các thế lực thù địch sử dụng đó là: Kích động mâu thuẫn giữa các tôn giáo, lôi kéo quần chúng có đạo phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc; lợi dụng một số bất cập trong quản lý tôn giáo để xuyên tạc chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta; lợi dụng giáo lý, giáo luật, những kẻ đứng đầu cực đoan trong một số tôn giáo và hoạt động, sinh hoạt tôn giáo để kích động tín đồ chống lại chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta; thành lập các hội, nhóm mang danh tôn giáo gây mất đoàn kết dân tộc và đe dọa ổn định chính trị - xã hội…

Là đô thị loại 1 trực thuộc Trung ương, nằm ở vị trí trung độ của đất nước, thành phố Đà Nẵng có vị trí trọng yếu về kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh, là đầu mối giao thông quan trọng cả về đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không, là cửa ngõ chính vươn ra biển Đông của các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên và các nước tiểu vùng sông Mê Kông; Đà Nẵng là nơi hội tụ đầy đủ các yếu tố của một nước Việt Nam thu nhỏ: có vùng biển, hải đảo, bán đảo, có vùng núi, trung du, đồng bằng, có đô thị lớn với hệ thống thương cảng, sân bay quốc tế;… tất cả đã hình thành nên một vùng văn hóa - xã hội Đà thành đặc sắc, tiêu biểu, là tiềm năng để phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội nói chung, đồng thời là cơ sở tạo nên sự hấp dẫn cho nhiều tôn giáo tập trung, hội tụ. Tính đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có 09 tổ chức tôn giáo đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công nhận, thuộc 06 tôn giáo, với 205 cơ sở thờ tự, công trình tôn giáo, công trình chuyên dùng, 1.111 chức sắc, nhà tu hành, 1.301 chức việc, gần 150.000 tín đồ các tôn giáo; ngoài ra, còn có 02 điểm sinh hoạt tôn giáo tập trung của người nước ngoài, 12 điểm sinh hoạt tôn giáo tập trung của các nhóm tôn giáo được chính quyền địa phương cấp đăng ký sinh hoạt.

Trong nhiều năm qua, quán triệt và thực hiện đúng chủ trương “tôn trọng tự do tín ngưỡng, tôn giáo” của Đảng và Nhà nước ta, công tác tôn giáo ở thành phố Đà Nẵng đã đạt những kết quả tích cực, quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo được tôn trọng, bảo đảm, nhiều hoạt động tôn giáo được các cấp chính quyền tạo điều kiện tổ chức trang trọng, thu hút hàng nghìn lượt người tham dự như: Lễ hội Quán Thế Âm, lễ hội Vu lan báo hiếu, lễ Phật đản của Phật giáo; lễ Phục sinh, Giáng sinh của Công giáo, Tin lành; lễ Thánh đán Đức chí tôn của Cao đài, các đại hội, hội nghị của các tổ chức tôn giáo… Các lớp đào tạo, bồi dưỡng những người chuyên hoạt động tôn giáo, thần học, giáo lý để đáp ứng nhu cầu của các tổ chức tôn giáo được mở hàng năm. Nhiều công trình tín ngưỡng, tôn giáo được các cấp chính quyền tạo điều kiện thuận lợi cấp phép xây dựng, sửa chữa khang trang, đẹp đẽ phục vụ nhu cầu sinh hoạt tôn giáo của quần chúng Nhân dân có đạo

Các hoạt động quan hệ quốc tế của các tổ chức, cá nhân tôn giáo trên địa bàn thành phố Đà Nẵng với bên ngoài được thuận lợi, đã có nhiều chức sắc, chức việc các tôn giáo thành phố tham gia hoạt động tôn giáo ở nước ngoài và nhiều chức sắc nước ngoài vào Việt Nam đến thành phố Đà Nẵng hoạt động tôn giáo, nhiều hoạt động tôn giáo quốc tế lớn được thành phố tạo điều kiện tổ chức thành công như: Lễ kỷ niệm 100 năm đạo Tin lành truyền vào Việt Nam được tổ chức tại Cung thể thao Tiên Sơn thu hút hàng chục nghìn lượt người đến tham dự; Lễ kỷ niệm 400 năm loan báo Tin mừng, 50, 60 năm thành lập Giáo phận Công giáo Đà Nẵng; Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc (VESAK)... mối quan hệ giữa các tổ chức tôn giáo với chính quyền các cấp cũng như giữa các tổ chức tôn giáo với nhau được tăng cường, đông đảo tín đồ và chức sắc các tôn giáo đã chung tay cùng các tầng lớp nhân dân thành phố, đồng thuận với chính quyền để góp sức xây dựng thành phố Đà Nẵng xứng đáng danh hiệu “Thành phố đáng sống”.

Tuy nhiên, lợi dụng đường lối, chính sách đổi mới, mở cửa và tự do tín ngưỡng, tôn giáo của Đảng, Nhà nước ta, các thế lực xấu luôn triệt để khai thác, lợi dụng để gây chia rẽ giữa tôn giáo với chính quyền, giữa người theo đạo và người không theo đạo, cũng như tiến hành các hoạt động chống phá, gây bất ổn chính trị - xã hội, cụ thể trên địa bàn thành phố Đà Nẵng thời gian qua nổi lên một số vụ việc như:

1. Lợi dụng khiếu kiện đất đai gắn với yếu tố tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước. Thời gian qua, trên địa bàn thành phố xuất hiện một số đối tượng với động cơ cá nhân, dưới vỏ bọc khiếu kiện đòi đất đai, có sự móc nối tài trợ của tổ chức phản động nước ngoài, cụ thể là “Ủy ban cứu người vượt biển” (BPSOS) do Nguyễn Đình Thắng cầm đầu đã có nhiều hoạt động xuyên tạc, vu cáo chính quyền sách nhiễu đàn áp tôn giáo, với luận điệu “chính quyền Đà Nẵng đàn áp giáo dân Cồn Dầu làm người dân mất đất”. PBSOS đã hậu thuẫn, kích động, lôi kéo một số người nhẹ dạ, cả tin ở Cồn Dầu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ không nhận đền bù, thực hiện việc tập trung đông người khiếu kiện kéo dài tại các cơ quan Trung ương và thành phố để gây áp lực với chính quyền, nhằm làm phức tạp tình hình an ninh trật tự, đồng thời lợi dụng không gian mạng để đăng tải các nội dung xuyên tạc chủ trương chỉnh trang đô thị của thành phố, phủ nhận những lợi ích mang cho nhân dân thành phố. Câu chuyện ở Cồn Dầu thuộc phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng là một trong rất nhiều vụ việc có bàn tay của tổ chức phản động nước ngoài - PBSOS nhúng vào. Nó không chỉ khiến những người theo đuổi khiếu kiện khốn khổ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển chung của thành phố đi ngược lại sự mong mỏi kỳ vọng của đại đa số người dân của thành phố.

1. Một số hội, nhóm mang danh tôn giáo hoạt động phức tạp gây mất ổn định chính trị - xã hội. Trên địa bàn thành phố vẫn còn tồn tại và xuất hiện mới một số hội, nhóm mang danh nghĩa tôn giáo, hoạt động vi phạm pháp luật, như: Tâm Linh đạo, Pháp Môn Diệu Âm, Thanh Hải Vô Thượng sư, Nhất Quán đạo và một số hệ phái Tin lành chưa được Nhà nước công nhận pháp nhân như: “Lời sự sống”; “Tân Thiên địa”; “Hội thánh của Đức chúa trời mẹ”;... Hoạt động của các hội, nhóm nhân danh tôn giáo này đã và đang diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau, tác động không nhỏ đến nhiều mặt của đời sống xã hội như: tuyên truyền cách thức thực hành tín ngưỡng, tôn giáo phản khoa học, phản văn hóa, phi đạo đức, có biểu hiện mê tín dị đoan, trái thuần phong mỹ tục, gây nguy hại đến sức khỏe con người, gây tốn kém thời gian và tiền bạc của nhân dân, gây mâu thuẫn trong gia đình, dòng tộc, xung đột cộng đồng, xung đột tín lý đối với một số tôn giáo truyền thống... Không ít trường hợp còn tuyên truyền chống phá Đảng, Nhà nước, vu cáo Nhà nước vi phạm dân chủ, nhân quyền v.v...

1.  Hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo mê tín, dị đoạn, lợi dụng tâm linh để trục lợi. Thời gian gần đây, tại một số cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn thành phố xuất hiện các hoạt động mê tín dị đoan, biến tướng, lệch chuẩn xã hội như: dâng sao giải hạn, bói toán, xem quẻ, chữa bệnh bằng tâm linh, ma thuật..., một số cá nhân đã lợi dụng các hoạt động tâm linh, sự nhẹ dạ, cả tin và thiếu hiểu biết của nhiều người để trục lợi…, các hoạt động này đã tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của từng cá nhân, gia đình và xã hội, nó không chỉ gây tốn kém, lãng phí cho người dân về tiền bạc và còn ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần, hạnh phúc gia đình, tình làng, nghĩa xóm, đoàn kết cộng đồng, làm cản trở sự phát triển của xã hội. Cùng với đó, trong từng khu vực tôn giáo vẫn có một bộ phận tín đồ mê muội, cuồng tín, có thái độ tôn giáo cực đoan, quá khích dễ bị kẻ xấu lừa bịp lôi kéo, kích động; trong nội bộ một số tổ chức tôn giáo có biểu hiện mất đoàn kết do mâu thuẫn quyền lợi, địa vị, không phục tùng chỉ đạo của tổ chức dẫn đến khiếu kiện, tố cáo lẫn nhau gây mất an ninh trật tự.

Có thể nói, hoạt động lợi dụng tôn giáo và công tác tôn giáo để chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, gây mất ổn định chính trị - xã hội là hoạt động hết sức nguy hiểm. Trước yêu cầu của thực tiễn công tác tôn giáo, để để nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các hoạt động lợi dụng tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian tới, xin được kiến nghị đề xuất một số giải pháp chủ yếu trong thời gian tới như sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, triển khai và thực hiện tốt quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước về tôn giáo và công tác tôn giáo, tập trung là Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác tôn giáo, Luật tín ngưỡng, tôn giáo, Nghị định số 95/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo. Cùng với đó, kịp thời thông tin cho các tổ chức tôn giáo, các chức sắc, chức việc, tín đồ tông giáo về hoạt động chống phá của các thế lực thù địch lợi dụng tôn giáo, lợi dụng niềm tin của đồng bào nhằm chia rẽ đoàn kết tôn giáo, đoàn kết dân tộc, ảnh hưởng tới an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội để từ đó cảnh giác, không tin và nghe theo các luận điệu xuyên tạc, kích động, không tham gia các hoạt động trái pháp luật.
Hai là, tiếp tục củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ công chức làm công tác tôn giáo từ thành phố đến cơ sở, theo hướng chuyên sâu, thiết thực, hiệu quả; đảm bảo bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo đủ mạnh, đủ thẩm quyền, có năng lực, trình độ tương xứng để có thể quản lý, đối thoại với cá nhân, tổ chức tôn giáo, đủ sức chủ trì, phối hợp tham mưu giải quyết có hiệu quả các vụ việc, vấn đề phát sinh liên quan đến tôn giáo ngay từ cơ sở, để phòng ngừa và ngăn chặn kịp thời, hiệu quả các hoạt động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương.
Ba là, xây dựng và phát huy vai trò cốt cán trong các tôn giáo; vận động, giới thiệu một số chức sắc, nhà tu hành tôn giáo tiêu biểu tham gia các cơ quan dân cử như: Hội đồng nhân dân, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức đoàn thể tại địa phương, để từ đó động viên chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo cùng tham gia xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, phát huy tinh thần yêu nước, gắn bó với dân tộc và sự phát triển của thành phố.
Bốn là, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo; thường xuyên gặp gỡ, tiếp xúc, đối thoại với chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, qua đó kịp thời giải quyết các nhu cầu chính đáng, vấn đề phát sinh trong hoạt động tôn giáo theo quy định của pháp luật, tạo điều kiện, hướng dẫn các tổ chức tôn giáo sinh hoạt theo hiến chương, điều lệ đã được Nhà nước công nhận và hoạt động bình thường theo pháp luật.
Năm là, đẩy mạnh đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc về tình hình tôn giáo ở Việt Nam và thành phố Đà Nẵng; kịp thời định hướng dư luận đối với các vấn đề liên quan đến tôn giáo, thu hút sự quan tâm sâu sắc của chức sắc, tín đồ tôn giáo. Kịp thời biểu dương, nêu gương điển hình tiên tiến đối với các cá nhân, tổ chức tôn giáo thực hiện tốt phương hướng hoạt động “sống tốt đời, đẹp đạo”, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước ở các địa phương.

Kết luận: Có thể khẳng định, đoàn kết là bài học vô cùng quý giá không bao giờ cũ trong mọi thời kỳ. Trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0, để đánh bại các thế lực thù địch, diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ, âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước và khối đại đoàn kết toàn dân tộc nếu chỉ có tinh thần yêu nước thì chưa đủ; cách mạng muốn thành công và thành công đến nơi, phải tập hợp được tất cả mọi lực lượng có thể tập hợp, xây dựng được khối đại đoàn kết dân tộc bền vững như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đối với thành phố Đà Nẵng, thành tựu mà thành phố đạt được sau hơn 25 năm xây dựng và phát triển là kết quả của nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất vẫn là lòng dân, là sự đồng thuận của nhân dân đối với chủ trương của thành phố, trong đó, riêng đối với công tác tôn giáo tại thành phố điều này cũng không ngoại lệ. Thực tế trong nhiều năm qua, để phục vụ cho quá trình xây dựng và phát triển, nhất là thực hiện xây dựng cơ sở hạ tầng và chỉnh trang đô thị, Đà Nẵng cũng gặp không ít những khó khăn khi giải toả, di dời các cơ sở tôn giáo, thế nhưng nhờ làm tốt công tác vận động, qua những cuộc đối thoại giữa lãnh đạo thành phố với các tổ chức giáo hội, chức sắc và tin đồ tôn giáo, trên cơ sở tìm ra những điểm tương đồng, đi đến đồng thuận vì sự phát triển chung của thành phố nên đã luôn nhận đuợc sự đồng hành, ủng hộ của các tôn giáo, tạo được sự tin tưởng của chức sắc, đồng bào có đạo đối với chủ trương chung của thành phố Đà Nẵng. Ngoài ra, hiệu quả của công tác này còn thể hiện rõ nét ở sự đoàn kết của đồng bào có đạo trong khối đại đoàn kết toàn dân thành phố, đồng thuận trong thực hiện các chủ trương lớn của thành phố, thể hiện ở nếp sống “tốt đời, đẹp đạo” trong các phong trào ở khu dân cư, nhất là hoạt động từ thiện - xã hội của các tổ chức tôn giáo đã góp phần tích cực thực hiện chính sách an sinh xã hội của thành phố. Đặc biệt, phát huy được tính dân chủ, tạo cơ hội để mọi chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo trình bày nguyện vọng chính đáng của mình, từ đó các cấp chính quyền đã tập trung giải quyết một cách tích cực, kịp thời những kiến nghị, bức xúc đặt ra. Cũng thông qua đây, các tôn giáo hiểu rõ chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước để có những hành động tích cực, góp phần cùng nhân dân lên tiếng phản bác lại các luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc của các thế lực thù địch vào chính sách tôn giáo của Nhà nước.
Tuy nhiên, trên cơ sở kết quả đạt được, công tác tôn giáo tại thành phố Đà Nẵng cũng đang đặt ra những yêu cầu, nhiệm vụ mới, phương pháp tiếp cận mới để huy động các nguồn lực trong tôn giáo đáp ứng quá trình vận động và phát triển của thành phố, đặc biệt trong bối cảnh Đảng bộ và nhân dân thành phố đang tập trung trí lực và sự đồng thuận cao để thực hiện từng bước các mục tiêu, chỉ tiêu xây dựng và phát triển thành phố theo tinh thần Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị (khóa XII) “về xây dựng và phát triển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, cùng với cả nước đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế.

LC sưu tầm