Công tác hòa giải ở cơ sở đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực, với ý nghĩa là một biện pháp truyền thống để giải quyết các tranh chấp trong đời sống xã hội, hòa giải đã và đang chứng minh được vai trò của mình trong việc giúp các bên tranh chấp tự nguyện giải quyết với nhau trên cơ sở phù hợp với pháp luật và đạo đức xã hội góp phần ngăn ngừa những tranh chấp phức tạp; qua đó nhằm tiết kiệm được thời gian, giảm bớt các vụ việc phải chuyển đến Tòa án, chi phí của Nhà nước và của Nhân dân, từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Xác định công tác hòa giải có vai trò quan trọng trong đời sống cộng đồng khu dân cư nên chi ủy chi bộ Xuân Hòa B2 tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, có nhiều phương thức giải quyết hiệu quả, nhằm ổn định đời sống và sinh hoạt của nhân dân, duy trì mối quan hệ cộng đồng của bà con hàng xóm.  Tổ hòa giải thường xuyên được kiện toàn, củng cố gồm đồng chí Phó Bí thư chi bộ kiêm Trưởng ban công tác Mặt trận làm tổ trưởng tổ hòa giải, các thành viên là tổ trưởng dân phố, trưởng các chi hội đoàn thể và người lớn tuổi trong cộng đồng.

Một cuộc họp của tổ hoà giải để giải quyết phát sinh trong bà con nhân dân

Trong những năm qua, khu dân cư Xuân Hòa B2 do thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động khu dân cư có lối sống văn hóa nên những xung đột, bất đồng về quyền lợi, mâu thuẫn với nhau giữa các thành viên trong gia đình, hàng xóm, các vụ việc xảy ra trong khu dân cư đều được hòa giải thành công.
Như trường hợp hộ bà Phương ở tổ 59 xây ngôi nhà mới. Trong quá trình thi công, đã đổ xà bần, tập kết vật liệu ngổn ngang làm ảnh hưởng đến lối đi chung của bà con. Đặc biệt, thợ thi công cắt cửa đá không che chắn để bụi bay mù mịt chung quanh ảnh hưởng đến môi trường không khí và tiếng động. Nhân dân phản ảnh nhưng gia đình không tiếp thu, không chịu khắc phục. Nguy cơ xung đột với các hộ xung quanh rất lớn. Lãnh đạo khu dân cư và các thành viên tổ hòa giải đã đến giải thích vận động, vận dụng pháp luật, thấu tình đạt lý; từ đó, gia đình thấu hiểu và khắc phục tình trạng trên.
Trường hợp thứ 2, là hòa giải thành công mâu thuẫn giữa nhân dân với hộ ông Nguyễn Văn Chinh, tổ 61. Hộ ông Chinh làm bún tươi đã để kệ lớn che lối đi, đường đi chung làm ảnh hưởng việc đi lại của nhân dân và môi trường chung quanh, nhân dân phản ảnh lãnh đạo khu dân cư và tổ hòa giải cơ sở. Chi ủy chi bộ đã chỉ đạo phối hợp với khu dân cư lân cận để cùng hòa giải vấn đề trên. Đến nay, hộ ông Chinh đã khắc phục, trả lại lối đi cho nhân dân.
Qua trao đổi với ông Tôn Hưng Hảo, Bí thư chi bộ Xuân hòa B2, ông cho biết: Hòa giải là lĩnh vực quan trọng, thông qua công tác hòa giải tuyên truyền phổ biến pháp luật, vừa góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân, vận động nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đồng thời hiệu quả công tác hòa giải là đem lại sự bình yên cho người dân.

Hình ảnh  sau khi hòa giải việc để kệ lớn che lối đi của hộ ông Chinh

          “Hòa giải ở cơ sở thành công là nhờ sự tâm huyết, nhiệt tình của các hòa giải viên, sự đoàn kết, đồng lòng đồng sức làm việc, tận tâm vì giữ gìn tình làng nghĩa xóm đối với bà con nhân dân trong tổ, đồng thời các thành viên tổ hòa giải đã vận dụng kiến thức được tập huấn cùng kinh nghiệm trong cuộc sống đời thường để giải quyết mâu thuẫn ngay khi mới phát sinh. Bên cạnh đó, phải có sự nêu gương của bản thân, làm đúng chức năng nhiệm vụ, đối xử công bằng giữa các bên liên quan.” Và thực tiễn cũng cho thấy, vai trò của người tổ trưởng rất quan trọng, phải công tâm, giải thích, giải quyết các vấn đề thấu tình đạt lý, hài hòa. Vận dụng linh hoạt lúc nào phải thiên về tình, lúc nào phải thiên về lý, phải làm sao để “Dân vận khéo” và luôn được sự ủng hộ và tin tưởng của bà con, người dân. Giải quyết tốt những tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh trong Nhân dân ngay từ cơ sở, một mặt là góp phần giữ gìn tình làng nghĩa xóm, tính đoàn kết, sự cảm thông, chia sẻ trong từng gia đình và cộng đồng; mặt khác phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật xảy ra, góp phần giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ngay tại địa bàn
Cũng chính nhờ thực hiện tốt công tác hòa giải tại địa bàn khu dân cư cũng đã góp phần làm giảm các vụ việc được hòa giải, giải quyết tại phường. Thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 đến nay, qua 10 năm triển khai thực hiện, UBND phường Chính Gián đã tiếp nhận: 82 vụ việc. Trong đó: hòa giải thành: 65 vụ; hòa giải không thành 14 vụ việc, hướng dẫn liên hệ cơ quan có thẩm quyền để giải quyết 03 đơn, hầu hết các vụ mâu thuẩn đều liên quan đến tranh chấp đất đai, hôn nhân, gia đình.
Để thực hiện nhiệm vụ và làm tốt hơn nữa công tác hòa giải ở cơ sở, trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện tốt các giải pháp sau:
Thứ nhất, cần tăng cường phổ biến pháp luật về hòa giải ở cơ sở nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân về vị trí, vai trò và ý nghĩa quan trọng của công tác này, từ đó vận dụng ngày càng nhiều biện pháp hòa giải để giải quyết các tranh chấp trong nội bộ nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân tại cộng đồng; đảm bảo trật tự, an toàn xã hội.
Thứ hai, cần nâng cao tính chuyên nghiệp (chuyên môn pháp lý và nghiệp vụ hòa giải) của hòa giải viên để họ đủ khả năng giải quyết các tranh chấp phức tạp hơn. Năng lực, trình độ và kinh nghiệm của những người tiến hành hòa giải đóng vai trò quan trọng vào thành công của hòa giải và sự phát triển của hòa giải. Việc thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, trao đổi kinh nghiệm, kỹ năng giữa các hòa giải viên là hết sức cần thiết. Theo đó, cần thường xuyên bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ hòa giải viên dưới nhiều hình thức khác nhau để nâng cao trình độ pháp luật và nghiệp vụ hòa giải cho các hòa giải viên. Bên cạnh đó, cần chú trọng tập huấn, nâng cao trình độ ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở.
Thứ ba, các cấp ủy, chính quyền cần quan tâm, đầu tư nguồn lực, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí để triển khai hiệu quả công tác hòa giải và động viên, khích lệ các hòa giải viên tham gia giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn ở cơ sở. Tuy nhiên, các chế độ tài chính hỗ trợ cho hòa giải ở cơ sở tại một số nơi chưa được thực hiện đúng, đủ. Vì vậy các cấp ủy, chính quyền cần quan tâm, đầu tư nguồn lực, tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí để triển khai hiệu quả công tác này và động viên, khích lệ các hòa giải viên tham gia giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn ở cơ sở.
Thứ tư, tăng cường sự phối hợp giữa chính quyền và Tòa án nhân dân các cấp, các đoàn thể, tổ chức chính trị, lực lượng Công an ở cơ sở trong thực hiện các vụ việc hòa giải. Hàng năm, Ủy ban nhân dân các cấp phối hợp với Uỷ ban mặt trận Tổ quốc và tổ chức thành viên chỉ đạo, hướng dẫn việc củng cố, kiện toàn tổ chức hoạt động của các Tổ hòa giải; tạo điều kiện và động viên, khuyến khích hội viên, thành viên của mình tham gia tích cực vào các hoạt động hòa giải. Trong quá trình hòa giải ở cơ sở cần tiến hành phối hợp với lực lượng Công an tại địa bàn như: Cảnh sát khu vực, cán bộ Tư pháp được giao phụ trách các tổ hòa giải ở cơ sở để nâng cao hiệu quả chất lượng công tác hòa giải, cũng như giúp lực lượng công an chủ động nắm bắt được tình hình địa bàn./.

Tôn Hưng Hảo-BTCB Xuân Hòa B2